سیاست مداران ، اقتصاد دانان
،استادان دانشگاه، فعالان بخش خصوصی و عمومی، فعالان اجتماعی، مدیران اداری و
اجرایی، و گروه‌های دیگری که می‌توان آنها را نخبگان خواند، گاه به گاه سؤالاتی
با این مضامین از خود پرسیده‌اند: آیا برای تصمیم‌گیری درباره آن موضوع به این
داده‌ها توجه شده است؟ آیا آن‌چه من درباره این موضوع می‌دانم می‌تواند بر بهبود
سیاستگذاری درباره موضوع مؤثر باشد؟ آیا سیاستگذاران نظرات متخصصان و جامعه
نخبگان را برای تصمیم‌گیری لحاظ کرده‌اند؟ آیا می‌دانند در کشورهای دیگر برای
بهبود سیاستگذاری و اجرا در این موضوع چه کرده‌اند؟ این گروه از نخبگان اغلب بعد
از طرح چنین پرسش‌هایی، از خود می‌پرسند آیا راهی هست که دانش، داده‌ها و تجربه‌هایم
را به سیاستگذاران ارائه کنم؟
شبکه مطالعات سیاستگذاری
عمومی ابزاری برای پرداختن به همه این سؤالات و بالاخص پاسخ دادن به سؤال آخر است.
وقتی از نخبگان جامعه خواسته می‌شود تا ایده‌های خود برای سیاستگذاری بهتر را
بیان کنند، و وارد گفت‌وگوی اجتماعی برای بهبود سیاستگذاری و حرکت به سوی توسعه
شوند، باید ابزارهای لازم برای این کار نیز وجود داشته باشد. به علاوه، وقتی این
تقاضا از سوی دولت مطرح می‌شود، باید ابزار رساندن ایده‌های نخبگان به سیاستگذاران
دولتی نیز فراهم شود. «اتاق فکرافغانستان» درصدد فراهم آوردن فضایی است که ایده‌های
سیاسی ودیگرحوزه ها نخبگان کشور در حوزه‌های مختلف را منتشر سازد، و هم‌زمان این
امکان را فراهم آورد که ایده‌ها و دانش سیاستی به سیاستگذاران دولتی منتقل شود.
هر چند، بخش‌های دانشگاهی و غیردولتی، و عموم خوانندگان نیز می‌توانند مخاطبان این
شبکه باشند.
اتاق فکر «متون وبرنامه های
خلاصه» را منتشر می‌کند. انسان‌ها در دنیای جدید زمان اندکی در دسترس دارند و
سیاستگذاران و مدیران اجرایی از این جهت بیشتر در تنگنا هستند. بنابراین متن‌ها
اگر برای خوانده شدن توسط مدیران اجرایی و سیاستگذاران نوشته می‌شوند بهتر است
خلاصه باشند.
هدف «اتاق فکر» ایجاد فضایی
برای طرح و انتشار ایده‌های گوناگون در قالب «متون های خلاصه» در حوزه‌های مختلف
استراتژیک است تا به این وسیله امکانی برای بهبود و ارتقای سیاستگذاری عمومی در
کشور فراهم کند. طرح و بررسی این ایده‌های راهبردی مستلزم گفت‌وگوی اجتماعی
همه‌جانبه میان نخبگان کشور درباره همه مقولات استراتژیک است. از این‌رو، اتاق
فکر«گفت‌وگوی اجتماعی، بهبود سیاستگذاری، عزم ملی برای توسعه» را شعار خود قرار
داده است.
شبکه‌ای کردن متون راهبردی
خلاصه، راهی برای تقویت گفت‌وگوی اجتماعی درباره مقولات استراتژیک سیاستگذاری در
افغانستان است. این شبکه هم‌چنین ابزاری برای مشارکت دادن همه نخبگان افغانستانی
در فرایند سیاست‌پژوهی و دیگرحوزه ها است. قرار داشتن در فضای مجازی این امکان را
فراهم می‌کند که در هر نقطه‌ای از کشور، و در هر نقطه‌ای از جهان، افغانستانی ها
بتوانند ایده‌های گوناگون خود را بیان کنند. اتاق فکر امیدوار است به این طریق
مشارکت جمعی نخبگان در گفت‌وگوی اجتماعی درباره سیاستگذاری در همه ی حوزه هارا
تسهیل کند.
یکی از عادت‌‌های بدی که دامنگیر جامعه ماست، عمل پیش از تفکر یا تفکر پس
از عمل است که راه برون رفت از این سیکل معیوب، نهادینه سازی الگوی عمل مبتنی بر
معرفت است. اتاق فکر، مغزی برای اندیشیدن، ذهنی برای پرواز کردن و فکری برای گشودن
است. عرصه‌ای است که در آن خرد جمعی به منصه ظهور می رسد . در این فضا شرکت‌کنندگان
درخصوص مسایل و موضوعات مورد بحث به اجماعی همگانی دست می‌یابند، چرا که در اینجا
دیگر از روابط قدرت خبری نیست.
اتاق فكر یک سازمان متشکل از گروهی از نفرات خبره صاحب
فکر و اندیشه و نوآور است که بر اساس روش‌های جمع اندیشی و بهره‌گیری حداکثری از
خرد جمعی و شبکه مشاوران تخصصی به ارائه راه حلهای خلاقانه برای حل ریشه‌ای
مشکلات موجود و تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های کلان می‌پردازند.
نقش ارزشمند اتاقهای فکر در تعاملات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و
تاثیر مثبت آن در توسعه و ارتقای سازمان‌ها، به‌ویژه سازمان‌های ارایه دهنده خدمات
به قشرهای متفاوت جامعه، باعث شده است.
با گسترش دانش و تخصصی شدن
عرصه های علمی، نیاز به نوآوری فکری روزبه روز بیشتر احساس و نیاز به افرادی که
بتوانند افکار جدیدی به مجموعه مدیران و تصمیم گیران کشورها ارائه کنند، بیشتر
نمایان می شود. این افراد کسانی هستند که در اتاقهای فکر ایده های جدید تولید می
کنند تا جامعه راهی تازه در عرصه های مختلف حیات خود بپیماید.
اتاق فکر، اتاق مفهوم سازی و
مفهوم ستانی در حوزه انسانی است. این اتاق، راهبرد عقلانی - منطقی برای نهادهای
فکرسازی، فکرورزی و بازسازی فکرهاست. اتاق فکر، اتاقی برای فکرکردن و فکرورزی
روشمند در خانه تاریکی هاست.
کانون تفکر به
مثابه سیاست پژوهی برای سیاست سازی و سیاست گذاری است.کانون تفکر، اطلاعات تحقیقاتی بی طرفانه و مناسبی را در اختیار
سیاستگذاران و مدیران قرار می دهد. بررسی برنامه ها و سیاستهای مختلف، شناخت
تهدیدها، فرصتها، قوتها و ضعفها، انجام مطالعات تطبیقی و بررسی تجربه سایر کشورها
و الگوبرداری از آنها و در نهایت، بومی سازی این الگوها و ارائه راه حلهای مناسب،
از مهمترین وظایف اتاقهای فکر است.
DNA ما را از هم متمایز می کند و نام دیگرما برنامه است. ما
خلاق، کنجکاو، همدل، باز و شجاع هستيم. تیم های نوآوری با تجربه ما روی مسائل
پیچیده کار می کنند و راه حل هایی برای آینده ای بهتر و امن تر ارایه می دهند.
با
استفاده از روش های علمی آینده بینی استراتژیک، اتاق فکر نظارت بر روند در تکنولوژی،
اقتصاد و جامعه می کند.
چه اهمیتی برای آینده جامعه
ما دارند؟ چه خطوط توسعه ای ممکن است؟ وضعیت بین المللی پژوهش در چه وضعیتی است و
از کجا می توان از تجربه کشورهای دیگر بهره مند شد؟ چه نیازی به تحقیق است و با
کدام شرکا از علم و عمل می توان دانش را شناسایی کرد و شکاف های پژوهشی را پر کرد؟
بر این اساس، این گروه فکر نیازهای فوری و بلندمدت سیاستگذاری را تعریف می کند.
ما تنها فکر نمی
کنیم
شکل دادن به آینده یک فرایند
اجتماعی پیچیده است که بسیاری از بازیگران را در بر می دارد. بر این اساس، اتاق
فکر در مباحثات و گفتگوهایی که در علم انجام می شود، لنگر انداخته است، بلکه در
عمل، در شرکت ها، انجمن ها، نهادها و عموم مردم نیز لنگر می بندد.
ما گروهی هستیم متشکل از
کارشناسان در تمام حوزه های اندیشه و دانش ،دانش آموختگان، اهل خبره ،فعالین
سیاسی، اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی که به عنوان یک گروه غیر رسمی و مستقل در جامعه
و فضای مجازی پا به عرصه حیات گذاشته ایم که وظایف و کار ویژه زیر را انجام می دهیم :
- کارویژه یکم : تشخیص و تعریف مسائل، روندها، ارزیابی امور رخ داده و
یا در شرف وقوع، ارائه تحلیل در مورد پدیده ها .
- کارویژه دوم: پردازش ایده هایی در مورد مسائل مورد نیاز و تبدیل
آنها به سیاست ها و برنامه هایی اجرایی و مطلوب .
- کارکرد سوم : نقش آفرینی در مقام یک نهاد ارزیابی کننده و نقاد سیاست
های اعلامی و اجرایی دولت .
- کارکرد چهارم: عنوان گروه های واسط بین حوزه حکومتی و عرصه
اجتماعی
- کارکرد پنجم: اعتمادسازی در نهادهای عمومی و سازمان دهی ارتباط آنان
با حکومت
- کارکرد ششم: طبقه بندی، ارزیابی و تصویب موضوع ها و برنامه
هادر تمام حوزه ها در حکومت
ما قادرهستیم با تحلیل و
تفسیر موضوعها، حادثه ها و سیاست هایی که از راه مطبوعات و رسانه ها به آگاهی حوزه
اجتماعی وعمومی رسیده، در جامعه جریان های فکری ایجاد نمایم تا منحیث نیاز عمومی
مطرح شود .
ما می توانیم با برگزاری
گردهمایی های تخصصی به تبادل اطلاعات بین مجموعه های اجرایی گوناگون کمک کرده
وهمچنان قادریم به عنوان مرکز اطلاع رسانی ایفای نقش نموده و افرادی را معرفی
نمایم که می توانند به عنوان کارگزار حکومتی در قوه مجریه اجرایی و مقننه فعالیت
نمایند. به همین دلیل برخی از پژوهشگران، اتاق های فکر را به عنوان «مرکز انتظار
حکومت داری» می نامند.